استریمینگ در سال‌های اخیر به یکی از لذت‌بخش‌ترین تفریحات اینترنتی کاربران ایرانی تبدیل شده است. این حرفه اولین بار از طریق جامعه‌ی گیمرها به کاربران ایرانی معرفی شد و خیلی زود گیمرهای بسیاری از سرتاسر کشور توانایی‌های گیمینگ خود را به روش‌های مختلف به کار گرفتند تا بتوانند محتوای منحصر به فردی را در حوزه‌ی بازی‌های ویدیویی تولید کنند.

تلاش این دسته از محتواسازان این بود که بتوانند از طریق پلتفرم‌های استریمینگ به صورت زنده محتوای خود را پخش کنند. استریمرها برای رسیدن به جایگاه مورد نظر خود بین دیگر فعالان حرفه‌ای در این حوزه، باید برنامه‌های خلاقانه‌ی بسیاری را ارائه کنند تا در نهایت علاوه بر کسب بازدید مورد نظر خود و همچنین دست‌یابی به شهرت زیاد، بتوانند از این طریق کسب درآمد کنند. استریمرها نیز مثل دیگر فعالان حوزه‌ی رسانه و سرگرمی در شاخه‌های مختلف، تمام وقت خود را در طول شبانه‌روز صرف برنامه‌ریزی و تولید محتواهای مختلف می‌کنند و از همین رو وقت کافی برای فعالیت در دیگر شغل‌های درآمدزا را ندارند. پس استریمرهای ایرانی نیز می‌بایست پا به پای استریمرهای خارجی، از جدیدترین متودهای کسب درآمد استفاده می‌کردند و به دریافت حمایت‌های مالی از سوی دنبال‌کنندگان خود می‌پرداختند. ارسال کمک‌های مالی از سوی تماشاگران استریم، اصطلاحا دونیت کردن (Donation) نامیده می‌شود و امروزه یکی از بهترین روش‌ها برای کسب درآمد از طریق بازی کردن شناخته می‌شود. به لطف سرویس ریمیت، ارسال و دریافت حمایت‌های مالی در ایران نیز امکان‌پذیر شده و دیگر محدودیت‌های مالی سابق در جریان درآمدزایی از طریق استریم برای استریمرهای ایرانی وجود ندارد. در ادامه می‌خواهیم به بررسی کامل فرهنگ دونیت کردن و دلایل دریافت حمایت‌های مالی از سوی استریمرها بپردازیم.

دونیت کردن تنها مختص استریمرها و گیمرها نیست. این شیوه‌ی ارسال و دریافت حمایت‌های مالی مدت‌هاست که از سوی فعالان رسانه‌ای و اینترنتی در حوزه‌های تخصصی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و نوعی کسب درآمد در ازای به نمایش گذاشتن یک حرفه‌ی تخصصی محسوب می‌شود. جامعه‌ی گیمرها و استریمرها امروزه از سردمداران فرهنگ زیبای دونیت کردن شناخته می‌شوند، اما در واقع آن‌ها اولین گروه اجتماعی انجام‌دهنده‌ی این کار نیستند. در واقع اگر فرهنگ دونیت کردن از روزهای ابتدایی شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی در دنیای مجازی وجود داشته و این در صورتی است که بخواهیم انواع سنتی و ابتدایی آن را پیش از شکل‌گیری اینترنت نادیده بگیریم. دونیت کردن در لغت به عنوان هدیه دادن شناخته می‌شود. نوعی پرداخت حمایتی و دوستانه برای پشتیبانی از شخصی است که محصولی را در ازای دریافت حمایت‌های مالی ارائه نمی‌دهد و معمولا به انجام فعالیت‌های هنری مشغول است.

پول ریختن مردم در کلاه نوازنده‌ها و هنرمندانی که به صورت مستقل در خیابان‌ها اجرا می‌کنند را می‌توان ابتدایی‌ترین شکل دونیت کردن دانست. مردمی که در کلاه یک نوازنده‌ی خیابانی پول می‌ریزند، آلبوم موسیقی نوازنده‌ی خیابانی را در ازای پول خود دریافت نمی‌کنند. بلکه با نشان دادن حمایت خود از نواختن آن نوازنده، نشان می‌دهند که نوازنده کار خود را درست انجام می‌دهد و بهتر است در لحظه به همین کار ادامه دهد و خیالش هم از بابت هزینه‌های روزمره‌اش راحت باشد.

دونیت کردن از همین جا آغاز شد و رفته رفته پا به درون اینترنت و شبکه‌های مجازی گذاشت. جایی که هنرمندان خیابانی بستر بزرگتری را برای به نمایش گذاشتن هنر خود پیدا کرده بودند و در مقابل، بینندگان بیشتری به تماشای هنرش می‌پرداختند. نوازنده، نقاش، نویسنده، هنرپیشه‌ی تئاتر، خواننده، آشپز و غیره. کسب درآمد از طریق این فعالیت‌ها و بدون دریافت حمایت‌های مالی واقعا کار دشواری است. از همین رو مردم حمایت صمیمانه و پشتیبانی گرم خود را از طریق ارسال کمک‌های مالی اذعان داشته و به هنرمندان موردعلاقه‌ی خود اعلام کردند که مهم نیست در دنیای واقعی استعداد تو چقدر ارزان و ناچیز قمیت‌گذاری می‌شود، ما هوای تو را داریم، به کارت ادامه بده.

این ساده‌ترین و در عین حال کامل‌ترین توصیفی است که می‌توان درباره‌ی چگونگی شکل‌گیری فرهنگ دونیت کردن ارائه کرد. بازی کردن سال‌ها نه تنها در ایران، بلکه در تمام کشورهای جهان یک تفریح بی‌ثمر بود که جز مخارج هنگفت برای تهیه‌ی سخت‌افزارهای جدید و بازی‌هایشان عایدی نداشت. با اینکه صنعت بازی‌های ویدیویی از زوایای گوناگون موقعیت‌های شغلی بسیاری را برای افراد متخصص ایجاد می‌کرد، اما گیمرها همچنان در پایین هرم قرار می‌گرفتند و به هر دری می‌زدند تا بتوانند بازی کردن خود را به یک تفریح پرسود و ارزشمند تبدیل کنند. دلیلش هم چیزی به جز به دست آوردن وقت کافی برای بیشتر بازی کردن نبود. از همین رو پلتفرم‌های استریمینگ با فرهنگ دونیت کردن ادغام شده و بستری مناسب برای کسب درآمد از طریق بازی کردن را برای گیمرها فراهم کردند. حالا گیمرها همانند هنرمندی بودند که بازی کردن‌شان حکم نواختن گیتار را داشت و شنوندگان گیتار، گیمرهای دیگری بودند که به شوق تماشای ترفندهای بیشتر از این گیمر حرفه‌ای و کاربلد، برای او حمایت‌های مالی می‌فرستادند. گیمرهای استریمر روز به روز ایده‌های خلاقانه‌تری را به کار گرفتند و استقبال بسیار گسترده‌ای را از سوی مخاطبین دریافت کردند. حالا هر گیمری می‌توانست از صف بینندگان خارج شده و کانال استریمینگ اختصاصی خودش را راه‌اندازی کند. فرهنگ دونیت کردن همچنین بین استریمرها نیز جریان پیدا کرد و امروزه شاهد استریمرهایی هستیم که بیشتر از هر بیننده‌ای، برای یکدیگر حمایت‌های مالی ارسال می‌کنند. این دسته از استریمرها که خود داوطلبانه اقدام به ارسال حمایت‌های مالی به دیگر استریمرهای تازه‌کار می‌کنند، الگوهای بسیار شاخص و ممتازی هستند که تاثیر زیادی در شکل‌گیری هرچه بی‌نقص‌تر فرهنگ دونیت کردن خواهند داشت. اما این پایان ماجرا نیست و فرهنگ دونیت کردن یک مرحله‌ی دیگر را نیز در راستای به تکامل رسیدن و به جا آوردن رصالت دیرینه‌ی خود پشت سر گذاشت.

فرهنگ دونیت کردن زمانی زیباتر و لذت‌بخش‌تر از قبل شد و عده‌ای از استریمرها، دریافتی‌های خود را صرف امور خیریه کردند. این دسته از استریمرها در شروع استریم‌های خود اعلام می‌کنند که در طول استریم پیش رو، تمامی دریافتی‌ها تا ریال آخر به فلان موسسه‌ی خیریه اهدا خواهند شد. استریمرهای خیر و سخاوتمندی از این قبیل، مسئولیت بسیار سنگینی را برعهده می‌گیرند و در نهایت با انجام مرحله به مرحله‌ی پروسه‌ی دریافت حمایت‌ها و منتقل کردن تمامی مبالغ به حساب‌های خیریه، بازی کردن را به یک اقدام بشردوستانه و زیبا تبدیل می‌کنند. توجه داشته باشید، استریمری که اقدام به برگزاری یک استریم خیریه می‌کند، بهتر است مخاطبین و دنبال‌کنندگان خود را در جریان تمامی مراحل نقل و انتقالات مالی قرار دهد. سرویس ریمیت ابزارهای متعددی را برای انجام این کار در رابط کاربری استریمر تعبیه کرده تا لحظه به لحظه در طول استریم، تمامی تماشاگران در جریان مقدار دریافتی‌های استریمر قرار گیرند و در انتها مجموعه‌ی مبالغ دریافتی را مشاهده کنند. به عقیده‌ی خیلی از مخاطبین دنیای سرگرمی و همچنین حوزه‌ی رسانه، فرهنگ دونیت کردن در این مرحله به تکامل رسید. جایی که دونیت کردن در قالب یک اقدام سرمایه‌گذاری جمعی، موجب جمع‌آوری مبالغ زیادی در جهت استفاده در امور خیریه شده است. دونیت کردن را به طور کلی می‌توان نوعی متفاوت از سرمایه‌گذاری جمعی دانست که در آن مجموع افراد سرمایه‌گذار در آینده سودی دریافت نمی‌کنند و در ازای آن به نوعی رضایت روحی و روانی دست پیدا خواهند کرد و همچنین به این خاطر که استریمر موردعلاقه‌ی خود را در مقابل هزینه‌های هنگفت استریم کردنش کمک کرده‌اند، خوشحال می‌شوند. فراموش نکنید که استریم کردن، شغل اصلی استریمری است که تمام وقت خود را به صورت شبانه‌روزی به بازی کردن و تولید محتواهای جذاب و سرگرم‌کننده می‌کند تا مخاطب خود را در وهله‌ی اول سرگرم کرده و در وهله‌ی دوم در زمینه‌های گوناگون به او آموزش دهد. امیدواریم آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه‌ی رسانه و ویدیوگیم همواره از والاترین اهداف تمامی استریمرهای ایرانی محسوب شود.